27 września br. odbędzie się 13. Małopolska Noc Naukowców, w którą włączy się Politechnika Krakowska. Pasjonaci nauki będą mieli okazję wziąć udział w pokazach, eksperymentach i wykładach, na które zapraszają Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej oraz Wydział Mechaniczny
 
Baner Małopolskiej Nocy Naukowców
 
Małopolska Noc Naukowców organizowana jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego we współpracy z uczelniami i instytutami naukowymi oraz instytucjami zaangażowanymi w promocję nauki. Przedsięwzięcie wpisuje się w ogólnoeuropejską akcję, którą w 2005 r. zainicjowała Komisja Europejska. Od tego czasu – zawsze w ostatni piątek września – odbywa się Noc Naukowców. 
 
Udział we wszystkich wydarzeniach w ramach Małopolskiej Nocy Naukowców jest bezpłatny, ale na atrakcje przygotowane przez Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej obowiązuje wcześniejsza rejestracja, której będzie można dokonać od 18 września (od godz. 9.00) poprzez wysłanie zgłoszenia na adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
 
Uczestnicy Nocy Naukowców na Wydziale Inżynierii i Technologii Chemicznej PK (ul. Warszawska 24) będą mogli dowiedzieć się więcej o tzw. „zielonej chemii” i poznać możliwości otrzymywania użytecznych materiałów z bioodpadów, posłuchać o nowatorskich sposobach zwalczania chorób skóry, a także zapoznać się z niekonwencjonalnym zastosowaniem oleju po smażeniu frytek. Swoje podwoje otworzą też wydziałowe laboratoria. Fani mocnych wrażeń wezmą udział w spektakularnych pokazach chemicznych i pirotechnicznych. 
 
Niezwykłe pokazy i eksperymenty przygotowuje też Wydział Mechaniczny Politechniki Krakowskiej. Na kampusie WM przy al. Jana Pawła II 37 będzie można m.in. zwiedzić komorę termoklimatyczną Laboratorium Badań Technoklimatycznych i Maszyn Roboczych, gdzie bada się duże obiekty inżynierskie w skrajnych temperaturach, np. - 50 stopni Celsjusza. Ponadto osoby odwiedzające Wydział Mechaniczny zobaczą politechniczne symulatory: odrzutowca F-16 oraz tramwaju NGT6. Nie zabraknie również spotkań z robotami.
 
 
Małopolska Noc Naukowców na WIiTCh (kampus przy ul. Warszawskiej 24):
 
„Chemia czy magia?”
Zbiór doświadczeń chemicznych: zmiana barwy pod wpływem światła o różnej długości fali, luminescencyjne zabezpieczenia przedmiotów wartościowych, reakcje oscylacyjne. Przedstawione zostaną również doświadczenia związane z oddziaływaniem promieniowania mikrofalowego na materię o różnej budowie fizycznej i chemicznej.
Sala 52, godz.: 18.30-18.50, 19.00-19.20, 19.30-19.50, 20.00-20.20, 20.30-20.50.
_____________________________________________________________________
 doświadczenia chemiczne
FotoLab – Laboratorium Światła
W Laboratorium Fotochemii odbędą się widowiskowe pokazy z pogranicza fotochemii oraz fizyki. Tematem przewodnim wydarzenia będzie światło ultrafioletowe oraz jego praktyczne wykorzystanie przez człowieka. Podczas demonstracji zostanie przedstawione m.in. wykorzystanie światła w technologii druku 3D oraz grawerowaniu. Odbędą się również pokazy połączone z warsztatami z zakresu sensorów luminescencyjnych oraz ich zastosowania m.in. w technikach detektywistycznych. Dla najmłodszych uczestników przewidziano również warsztaty, na których będą mogli zapoznać się z techniką pisania światłem oraz tworzenia wiadomości szyfrowanych światłem UV (foto-atramenty sympatyczne).
Sala 231, godz.: 18.30-18.50, 19.10-19.30, 19.50-20.10, 20.30-20.50.
_____________________________________________________________________
 
Pokazy pirotechniczne
Parking przed budynkiem WIiTCh, godz. 18.00-21.00.
_____________________________________________________________________
 
Akredytowane Laboratorium Analiz Śladowych
Laboratorium prowadzi rutynowe oznaczenia szkodliwych związków chemicznych w żywności, paszach i w środowisku. Zwiedzanie pozwoli na zapoznanie się z metodami przygotowania próbek do analiz ultraśladowych oraz nowoczesną aparaturą analityczną przeznaczoną do wykonywania takich oznaczeń.
Sala 333, godz.: 18.30-18.50, 19.10-19.30, 19.50-20.10, 20.30-20.50, 21.10-21.30.
_____________________________________________________________________
 
Laboratorium Nanostruktur
Możliwość uczestniczenia w procesie otrzymywania i charakterystyki nanocząstek o właściwościach antymikrobiologicznych.
Sala 432a, godz.: 18.30-18.50, 19.00-19.20, 19.30-19.50, 20.00-20.20, 20.30-20.50, 21.00-21.20, 21.30-21.50.
_____________________________________________________________________
 
Laboratorium Technologii Leków
W takcie pokazu będą prezentowane dwie techniki badawcze: spektroskopia w podczerwieni oraz metoda określania powierzchni właściwej przy pomocy niskotemperaturowej sorpcji azotu. Pierwsza z wymienionych technik posłuży do przedstawienia zasady oddziaływania światłem z materią. W trakcie pokazu zostaną także omówione obszary zastosowania spektroskopii w podczerwieni.  Prezentacji drugiej z wymienionych technik będzie towarzyszyć pokaz właściwości ciekłego azotu. Zostanie omówiona zasada pomiaru oraz zaprezentowana aparatura pomiarowa.
Sala 533, 534, godz.: 18.30-18.50, 19.00-19.20, 19.30-19.50, 20.00-20.20, 20.30-20.50, 21.00-21.20, 21.30-21.50.
_____________________________________________________________________
 
Laboratorium Biomateriałów
Zaprezentowanie przykładowych biomateriałów, pokaz syntezy jednego z nich, pokaz plastykowania wraz z możliwością samodzielnego wykonania kształtki badawczej, pokaz inkubacji biomateriałów w płynach symulujących ludzki organizm.
Sala 432b, godz.: 18.30-18.50, 19.10-19.30, 19.50-20.10, 20.30-20.50, 21.10-21.
_____________________________________________________________________
 
Laboratorium Skaningowej Mikroskopii Elektronowej
Skaningowy mikroskop elektronowy jest zaawansowanym technicznie urządzeniem badawczym umożliwiającym szczegółowe badanie różnorodnych obiektów w dużych powiększeniach, dostarczając unikalnych i cennych informacji o powierzchni, morfologii, strukturze czy składzie chemicznym badanych materiałów. W ramach zwiedzania laboratorium zaprezentowana zostanie praca mikroskopu na przykładzie wybranych materiałów. Ponadto uczestnicy pokazów zapoznają się z zasadą działania elektronowego mikroskopu skaningowego, a także z metodyką przygotowywania próbek zależnie od natury badanego obiektu.
Sala 621, godz.: 18.30-18.50, 19.00-19.20, 19.30-19.50, 20.00-20.20, 20.30-20.50.
_____________________________________________________________________
 
Laboratorium Druku 3D
Zwiedzającym zostanie zaprezentowany proces otrzymywania polimerowych obiektów 3D, w tym: przygotowanie modelu komputerowego, trójwymiarowe drukowanie metodą wytłaczania i fotopolimeryzacji za pomocą komercyjnych drukarek oraz obróbka końcowa wydrukowanych obiektów.
Sala 635, godz.: 18.30-18.50, 19.00-19.20, 19.30-19.50, 20.00-20.20, 20.30-20.50, 21.00-21.20.
_____________________________________________________________________
 
„Wielka ekspansja – spienianie poliuretanów”
W ramach wielkiej ekspansji realizowany będzie pokaz związany z otrzymywaniem materiałów piankowych. Po krótkim wstępie teoretycznym dotyczącym samych materiałów poliuretanowych i ich zastosowania w produktach codziennego użytku, zostaną wykonane próby laboratoryjne otrzymywania materiałów spienionych w postaci sztywnej i/lub elastycznej pianki poliuretanowej, które będą ekspandowane w różnych formach.
Sala 617, godz.: 18.00-18.20, 18.30-18.50, 19.00-19.20, 19.30-19.50, 20.00-20.20, 20.30-20.50, 21.00-21.20.
_____________________________________________________________________
 
Laboratorium Odnawialnych Źródeł Energii
W laboratorium prowadzone są badania naukowe dotyczące eksploatacji elementów oraz systemów wykorzystujących energię promieniowania słonecznego oraz ciepła otoczenia (gruntu, wody, powietrza). Zaprezentowana zostanie sprężarkowa pompa ciepła działająca w różnych konfiguracjach, zarówno dolnych jak i górnych źródeł ciepła oraz instalacja laboratoryjna do pozyskiwania ciepła z promieniowania słonecznego.
Sala 127, godz.: 18.30-18.50, 19.00-19.20, 19.30-19.50, 20.00-20.20, 20.30-20.50, 21.00-21.20, 21.30-21.50.
_____________________________________________________________________
 doświadczenia chemiczne Noc Naukowców
„Ekstremalne ścieżki edukacyjne – podróż w krainę pierwiastków”
Niezwykle zimny cukier, lampa z suchego lodu, chemiczny kameleona, gotowanie w niskich temperaturach, chmury w laboratorium, wystrzałowy pluzz, destrukcja niskimi temperaturami, relanium na brak miejsca w szafie, metoda na nieszkodliwe palenie tytoniu, chemiczny wulkan, krzesanie ognia za pomocą młotka, fajerwerki odpalane wodą, potwory z bagien, spotkanie z chemicznym dżinem.
Sala 202, godz.: 18.00-18.50, 19.00-19.50, 20.00-20.50, 21.00-21.50.
_____________________________________________________________________
 
Laboratorium Czterech Żywiołów
Doświadczenia chemiczne obejmujące cztery żywioły: ziemię, ogień, wodę i powietrze, m.in.: chemiczny wulkan, nitroceluloza, krzesanie ognia za pomocą młotka, fajerwerki odpalane wodą, ciecze nieniutonowskie, światła drogowe, niebiesko-złota reakcja, rozkład ozonu.
Sala 537, godz.: 18.00-18.40, 19.00-19.40, 20.00-20.40, 21.00-21.40.
_____________________________________________________________________
 
Wykład dr. inż. Marka Piątkowskiego: „Biomateriały XXI wieku otrzymywane z biomasy odpadowej”
Biomateriały XXI wieku stosowane są w głównej mierze w inżynierii tkankowej, czyli dziedzinie nauki, która skupia się na otrzymywaniu funkcjonalnych substytutów tkanek i narządów. Inżynieria tkankowa wykorzystuje metody i techniki tworzenia nowych tkanek i narządów do celów terapeutycznej rekonstrukcji uszkodzonego fragmentu ciała poprzez dostarczanie do pożądanego obszaru struktur podporowych, komórek oraz molekularnych i mechanicznych sygnałów do regeneracji (tzw. bioimplantów). Tego typu biomateriały można otrzymywać z chitozanu, który jest biodegradowalnym polimerem otrzymywanym w wyniku deacetylacji chityny. Chityna zaś to biopolimer występujący w egzoszkieletach skorupiaków i owadów oraz w niektórych grzybach, przez co stanowi odpad przemysłu spożywczego (np. pancerzyki krabów, krewetek).
Sala 402, godz. 18.00-18.20.
_____________________________________________________________________
 
Wykład dr inż. Katarzyny Bialik-Wąs: „Czy można zarazić się łuszczycą?”
Jak do tej pory nie udało się znaleźć skutecznych metod leczenia łuszczycy, a z roku na rok dotyka ona coraz więcej ludzi zarówno w Polce, jak i na świecie. Szacuje się, że obejmuje ona 2-5 proc. światowej populacji, co stanowi ok. 140-210 milionów pacjentów. Podczas prezentacji zostaną przedstawione mity i fakty na temat problemów związanych z łuszczycą, ale okiem naukowca. Ponadto, porównane zostaną tradycyjne sposoby leczenia łuszczycy z nowoczesnymi rozwiązaniami, jakie proponuje świat nauki. Podsumowanie będzie nawiązywać do nowych kierunków i trendów w rozwoju nowatorskich hydrożelowych materiałów bio-hybrydowych.
Sala 402, godz. 18.40-19.00.
_____________________________________________________________________
 
Wykład dr inż. Marii Kurańskiej: „Czy związek gastronomii i technologii polimerów jest możliwy?”
Oleje roślinne są niezbędne w każdej kuchni. Jednakże nie zastanawiamy się nad tym, co dzieje się z produkowanymi w naszych domach odpadami posmażalniczymi. Takie odpady po odpowiedniej modyfikacji chemicznej są cennym surowcem do produkcji materiałów piankowych, które w trakcie syntezy zwiększają swoją początkową objętość ok. stukrotnie. O tym jak to jest możliwe dowiedzą się uczestnicy wykładu.
Sala 402, godz. 19.20-19.40.
_____________________________________________________________________
 
Wykład mgr. inż. Damiana Kułagi: „Przyjemność czy śmiertelne ryzyko? – dlaczego NIE warto sięgać po narkotyki!”
Celem wykładu będzie zapoznanie słuchaczy z definicją narkotyku, uzależnienia, objawu abstynencji czy tolerancji. Zostanie zaprezentowany podział narkotyków ze względu na postać i drogę podania. Omówione zostaną popularne środki psychostymulujące włącznie z efektem jaki wywołują na człowieka, a także skutki uboczne podczas długotrwałego ich zażywania.
Sala 402, godz. 20.40-21.00.
_____________________________________________________________________
 
Wykład dr inż. Jolanty Pulit-Prociak: „Nośniki substancji leczniczych”
Nośniki leków stosuje się od dawna w terapiach farmakologicznych i niesie to ze sobą szereg zalet, takich jak m.in. obniżenie toksyczności czystego leku, zwiększenie jego stabilności, rozpuszczalności i biodostępności. W czasie prezentacji zostaną omówione sposoby dostarczania substancji czynnych ze wskazaniem ich zalet i wad. Przedstawione zostaną przykłady stosowania nośników substancji aktywnych, jak również zostanie omówiony model idealnego nośnika.
Sala 402, godz. 21.20-21.40.
_____________________________________________________________________
 
Wykład mgr. inż. Przemysława Zaręby: „Ekologiczne reakcje chemiczne, czyli zielona chemia w laboratorium”
W chemii organicznej wiele reakcji wymaga stosowania niebezpiecznych substancji, dużych ilości toksycznych rozpuszczalników czy też długiego czasu ogrzewania reagentów. Jednakże w dobie coraz większej świadomości ekologicznej, również chemia organiczna wymaga zachowania zasad dbałości o środowisko. Czy brudne i niebezpieczne reakcje chemiczne można przeprowadzić w bardziej przyjazny dla środowiska sposób? Do czego w laboratorium może przydać się sok z ananasa? Czy kuchenka mikrofalowa nadaje się tylko do odgrzewania jedzenia?
Sala 402, godz. 20.00-20.20.
 
 
Małopolska Noc Naukowców na WM (kampus przy al. Jana Pawła II 37):
 
Grafika warsztatowa – techniki druku wypukłego
Budynek A, sala A204 (Bosakówka), godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 symulator tramwaju
Komora klimatyczna
Zwiedzanie komory klimatycznej, gdzie przeprowadzane są badania konstrukcji obiektów wielkogabarytowych w zmiennych warunkach.
Budynek L, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
Najdokładniejsze systemy pomiarowe na świecie
Zaprezentowane zostaną najdokładniejsze systemy pomiarowe na świecie oraz narzędzia inżynierii odwrotnej: głowice triangulacyjne laserowe, laser światła białego oraz system fotogrametrii wykorzystywany do tworzenia otoczenia i postaci w wirtualnym świecie gier, bajek oraz filmów.
Budynek C (parter), godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
Zostań wirtualnym motorniczym
Zajęcia na symulatorze tramwaju NGT6 z wykorzystaniem programu symulacji jazdy w rzeczywistych warunkach ruchu miejskiego.
Budynek J (parter), godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
Symulator F-16
Budynek G, sala G125, 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
„Załóż okulary i wejdź do gry”
Wirtualna rzeczywistość, sterowanie robotem za pomocą tableta.
Budynek G, sala G111, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
Zabawy z robotami
Tańczący robot, roboty kroczące, programowanie robota, wyścigi minibolidów, robot humanoidalny, robot współpracujący – c-bot.
Budynek E, Hala, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
Wyścigi robotów, roboty z Lego, roboty sumo, drukarka 3D
Budynek E, sala E12a, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
Prezentacja prototypów pojazdów
Zaprezentowane zostaną pojazdy skonstruowane przez pracowników oraz studentów w ramach kół naukowych i prac dyplomowych, m.in. przechyłowe, trójkołowe rowery, skuter, elektryczny pojazd ze skręcanym tylnym kołem.
Przed budynkiem G, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 roboty
„Co kryje się we wnętrzu materiałów?”
Zaprezentowane zostaną laboratoria z systemów pneumatycznych wykorzystywanych w otaczających nas maszynach. Będzie można zobaczyć jak przeprowadzane są badania termograficzne. Naukowcy zaprezentują również druk 3D.
Budynek B, sala B211, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
 „Zrób z kawy tabletkę”
Laboratoryjne zajęcia z zakresu zagęszczania materiałów spożywczych – pokazy pozwalające na szersze zrozumienie metod wyrobu różnych materiałów.
Budynek E, sala E04b, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
Hydrożelowe „glutki”
Demonstracje i warsztaty z zakresu wyrobu hydrożelu – pokazy pozwalające na szersze zrozumienie metod wyrobu różnych materiałów
Budynek E, sala E04b, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
Różnobarwność rosy
Pokazy dotyczące osadzania kropli wody na różnych powierzchniach.
Budynek D, sala D08, godz. 18.00-23.00.
_____________________________________________________________________
 
„Odbij swoją stopę i sprawdź jak stoisz”
Program badający prawidłowe ułożenie stopy – laboratorium związane z inżynierią biomedyczną
Budynek D, sala D10, godz. 18.00-23.00.
 
 
Więcej informacji oraz program pokazów na Politechnice Krakowskiej znajduje się na stronie internetowej: nocnaukowcow.malopolska.pl/program
 
(bk)
 
Na zdjęciach, Małopolska Noc Naukowców na PK (2018 r.) / fot. Jan Zych