Małopolskie gminy Słomniki, Skawina, Wolbrom i Rabka-Zdrój, firmy ML System, PalettenWerk i BT&SONS Kft oraz zespoły naukowe Politechniki Śląskiej i Politechniki Krakowskiej – to laureaci I edycji konkursu „Innowacje w budownictwie energooszczędnym kluczem sukcesu”. Konkurs, organizowany przez Małopolskie Centrum Budownictwa Energooszczędnego Politechniki Krakowskiej oraz Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, towarzyszył konferencji „Jakość powietrza a efektywność energetyczna – JPEE’19”. Laureaci zostali nagrodzeni podczas uroczystej gali na Politechnice Krakowskiej.
 jpee1  jpee2  jpee3  jpee4
 
Celem konkursu „Innowacje w budownictwie energooszczędnym kluczem sukcesu” jest promocja opracowanych lub wdrożonych już technologii, rozwiązań produkcyjnych, usługowych, marketingowych i organizacyjnych z dziedziny efektywności energetycznej i jakości powietrza. Laureaci otrzymują statuetki „Innowator w budownictwie 2019” w kategoriach: Samorząd, Biznes, Nauka i prezentują swoje rozwiązania podczas drugiego dnia konferencji na PK. Do pierwszej edycji konkursu wpłynęło 29 zgłoszeń: 6 innowacji z samorządów, 13 z biznesu oraz 10 z dziedziny nauki. Kapituła, złożona z przedstawicieli MCBE PK, UMWM oraz Centrum Transferu Technologii PK i Fundacji Efektywna Polska, przyznała 9 równorzędnych  nagród. Ponadto wyróżnieniem uhonorowano Gminę Rabka-Zdrój. Podczas uroczystej gali na Politechnice Krakowskiej w środę 20 listopada 2019 r. nagrody wręczyli laureatom prorektor ds. nauki PK prof. Tadeusz Tatara i Filip Szatanik, zastępca dyrektora Departamentu Środowiska UMWM.    
 
jpee9
 
 
Konkurs towarzyszył trzeciej edycji konferencji „Jakość powietrza a efektywność energetyczna – JPEE’19”. W wydarzeniu, poświęconym m.in. problemom emisji zanieczyszczeń i zużycia energii oraz innowacyjnym  technologiom i programom służącym ochronie klimatu, wzięli udział przedstawiciele nauki, przemysłu i samorządów. W pierwszym dniu obrad dyskutowano m.in. o dotychczasowych osiągnięciach i kluczowych wyzwaniach w poprawie jakości powietrza w Polsce, doświadczeniach samorządów w walce z niską emisją oraz wprowadzanych przez nie dobrych praktykach oraz możliwościach  ciepłownictwa w zakresie ograniczania emisji zanieczyszczeń i zużycia energii.  
 
Konferencję „Jakość powietrza a efektywność energetyczna – JPEE’19” organizuje Małopolskie Centrum Budownictwa Energooszczędnego PK we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, Fundacją Efektywna Polska oraz Centrum Transferu Technologii  PK. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli m.in. prezydent Krakowa prof. Jacek Majchrowski, wicemarszałek województwa małopolskiego Tomasz Urynowicz oraz rektor PK prof. Jan Kazior, a także liczne ministerstwa i instytucje państwowe.
 jpee5  jpee6  jpee7  jpee8
 
 
Laureaci I edycji konkursu „Innowacje w budownictwie energooszczędnym kluczem sukcesu”
 
 
Nagrody w kategorii: Samorząd
 
 
Gmina Słomniki za zrealizowanie działań w ramach programu zrównoważonego rozwoju gminy:
  • ograniczenie niskiej emisji i kosztów zużycia energii poprzez wybudowanie 4 budynków użyteczności publicznej metodą pasywną;
  • termomodernizacja ok. 95% gminnych budynków użyteczności publicznej (30 budynków użyteczności publicznej);
  • działania “ekodoradcy” z programu LIFE “Małopolska w zdrowej atmosferze”;
  • pozyskanie środków na wymianę starych kopciuchów i zakup energooszczędnych źródeł ogrzewania (wymiana 240 pieców, do końca 2020 jeszcze kilkadziesiąt, zakup na kwotę 2,5 mln urządzeń OZE).
Wpływ na środowisko: oszczędność energii 80%, spadek emisji CO2 o ok. 90%.
 
Skala innowacyjności: samorządowa.
 
Gmina Skawina za „Lokalny Program Pomocy Społecznej - termomodernizacja budynków mieszkalnych jednorodzinnych”

W programie gmina - w zastępstwie mieszkańców - wybiera najbardziej optymalne rozwiązanie technicznie w zakresie eliminacji starego kotła na paliwa stałe na nowe, niskoemisyjne źródło ciepła wraz z działaniami mającymi na celu obniżenie zapotrzebowania na energię w budynku (ocieplenie przegród, wymiana stolarki, rekuperacja, OZE).
 
Wpływ na środowisko: eliminacja 16 starych, nieekologicznych źródeł ciepła, ograniczenie emisji pyłów PM2,5 o 189 kg rocznie, PM10 o 212 kg rocznie, Benzo(a)pirenu o 0,389 kg rocznie.
 
Skala innowacyjności: krajowa.
 
Gmina Wolbrom za modernizację energetyczną budynków użyteczności publicznej na terenie gminy z wykorzystaniem OZE
 
Gmina przeprowadziła głęboką termomodernizację energetyczną 7 szkół na terenie gminy (wymiana okien i drzwi;  ocieplenie budynku; wymiana pokrycia dachowego; instalację paneli fotowoltaicznych; zmianę kotłów oraz montaż kolektorów słonecznych).
 
Planowany wpływ na środowisko: poprawa efektywności energetycznej o 61,5 % w stosunku do stanu obecnego. Redukcja CO2 70,71 % w stosunku do stanu obecnego.
 
Skala innowacyjności: samorządowa.
 
 
Wyróżnienie specjalne:  Gmina Rabka za stworzenie opartego na naukowym wsparciu ekspertów „Programu ochrony powietrza dla uzdrowiska Rabka-Zdrój” i związane z nim działania.
 
Nagrody w kategorii: Biznes
 
 
Firma ML System za rozwiązanie „Fotowoltaiczna szyba z powłoką na bazie kropek kwantowych”
 
Szyba z warstwą kropek kwantowych, dzięki funkcji generowania energii ze źródeł odnawialnych, znacząco poprawia bilans energetyczny budynków czy środków transportu. Dzięki unikatowym cechom (takim jak:  absorpcja promieniowania UV oraz IR, konwersja na energię eklektyczną, wysoka przezierność dla zakresu widzialnego, stabilność temperaturowa, odporność na czynniki zewnętrzne: wysoka wilgotność, wysokie lub niskie PH, praca przy niskich wartościach natężenia światła, niska waga) szyba ma lepsze właściwości izolacji termicznej i energetycznej oraz posiada dodatkową funkcję w postaci generowania darmowej energii słonecznej. Proponowane rozwiązanie nie ma konkurencji na rynku. 
 
Wpływ na środowisko: optymalizacja wydajności elektrycznej produkowanych ogniw fotowoltaicznych.
 
Skala innowacyjności: globalna.
 
Firma PalettenWerk za rozwiązanie: „Budownictwo modułowe, prefabrykowane na bazie drewna”
 
Modułowe domy drewniane to bardzo nowoczesne i energooszczędne budynki wytwarzane w systemie prefabrykacji. Zaawansowana technologia przegród oraz wysokiej jakości materiały konstrukcyjne i izolacyjne zapewniają komfort oraz bardzo dobre parametry użytkowe domów – m.in. niskie zużycie energii, szczelność i optymalną cyrkulację powierza. Innowacyjne osiedle drewnianych domów modułowych zostało już wybudowane w Libertowie k. Krakowa.
 
Wpływ na środowisko: obniżenie zużycia energii w budynkach, przy jednoczesnym zastosowaniu ekologicznego materiału jakim jest drewno.
 
Skala innowacyjności: globalna.
 
Firma BT&SONS Kft za rozwiązanie „Aktywna izolacja budynków” 
 
Metoda aktywnej izolacji budynków polega na umieszczeniu w przegrodzie zewnętrznej budynku, w warstwie izolacji w specjalnie wyznaczonej płaszczyźnie, wężownicy, połączonej z wężownicą w gruncie. W tym zamkniętym obwodzie, przy pomocy małej pompy obiegowej, krąży roztwór glikolu z wodą. W efekcie tego rozwiązania zwiększana jest bezwładność termiczną budynku, co powoduje zmniejszenie straty cieplnej przegrody zimą, a latem chłodzenie budynek. Rozwiązanie można zastosować w nowych oraz już istniejących budynkach.  Rozwiązanie wdrożone na Węgrzech.
 
Wpływ na środowisko: redukcja strat ciepła przez przegrodę od 50 do 80 % zimną, chłodzenie budynku latem.
 
Skala innowacyjności: globalna.
 
 
Nagrody w kategorii: Nauka
 
 
Dr hab. inż. Aleksander Prociak, prof. PK, dr inż. Maria Kurańska (Politechnika Krakowska) za rozwiązanie: „Otwartokomórkowe pianki poliuretanowo-poliizocyjanurowe (PUR-PIR)”

Rozwiązanie dotyczy aplikacji modyfikowalnych olejów posmażalniczych, stanowiących odpad komunalny do wytworzenia natryskowych materiałów termoizolacyjnych, znajdujących zastosowanie w budownictwie energooszczędnym i pasywnym. Istotnym ze względu na innowacyjność jest wprowadzenie biokomponentów do syntezy materiałów PUR-PIR - tego typu rozwiązania nie są obecnie stosowane w opracowywaniu materiałów termomodernizacyjnych.
 
Wpływ na środowisko: poprawa jakości powietrza poprzez zmniejszenie zużycia energii.
 
Skala innowacyjności: globalna.
 
Dr inż. Janusz Belok, dr inż. Bożena Orlik-Kożdoń, dr inż. Tomasz Steidl, dr inż. Beata Wilk-Słomka (Politechnika Śląska) za rozwiązanie: „Zintegrowany system ocieplania budynku i podgrzewu powietrza wentylacyjnego”
 
System  zbudowany jest z płyt z rdzeniem z materiału termoizolacyjnego w odmianach: płyta kanałowa startowa z otworami wlotowymi (dla  powietrza), pośrednia płyta kanałowa oraz płyta kolektorowa. Uzupełnienie systemu stanowią kształtki kanałowe łączące płyty kolektorowe z systemem wentylacji oraz klej i łączniki do mocowania płyt na elewacji. Ocieplenie budynku rozpoczyna się od naklejenia na zewnętrzną powierzchnię ścian zewnętrznych budynku konwersyjnych płyt kanałowych z otworami wlotowymi powietrza, na które następnie nakleja się płyty pośrednia. Zwieńczenie systemu stanowią płyty kolektorowe zbierające ogrzane powietrze i umożliwiające   jego przekazanie do systemu wentylacji mechanicznej. 
 
Planowany wpływ na środowisko: oszczędność energii na podgrzewanie powietrza wentylacyjnego 15-20% w skali roku.
 
Skala innowacyjności: globalna.
 
Dr inż. Aleksander Byrdy, dr inż. Tomasz Majka, prof. dr hab. inż. Krzysztof Pielichowski (Politechnika Krakowska) za rozwiązanie: Kotew izolacyjna do mocowania okładzin elewacyjnych budynków”
 
Rozwiązanie dotyczy wprowadzenia na rynek nowych zakotwień do kamienia naturalnego i betonu architektonicznego, produkowanych z wysokowytrzymałego tworzywa konstrukcyjnego. Zastosowanie rozwiązania pozwoli na znaczne obniżenie strat cieplnych w budynkach z okładzinami kamienno–betonowymi poprzez redukcję mostków cieplnych, powstających w tradycyjnych mocowaniach okładzin z ciężkich materiałów elewacyjnych.
 
Wpływ na środowisko: obniżenie kosztów produkcji zakotwień oraz zmniejszenie (w stosunku do kotew stalowych) strat cieplnych spowodowanych punktowymi mostkami termicznymi w budynkach.
 
Skala innowacyjności: globalna.
 
(ms)
 
 
Na zdjęciach, pierwszy dzień konferencji „Jakość powietrza a efektywność energetyczna – JPEE’19” (20 listopada 2019 r.) oraz laureaci konkursu „Innowacje w budownictwie energooszczędnym kluczem sukcesu” (zdjęcie główne) / fot. Jan Zych