Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Katedra Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej zapraszają na konferencję „Podziemny Kraków – hydrologia na obszarze historycznego miasta”. Jak pogodzić dynamiczny rozwój miast z obowiązkiem zachowania ich historycznego dziedzictwa, troską o zasoby wodne i zieleń? Na to pytanie spróbują odpowiedzieć badacze zajmujący się zagadnieniami geologiczno-inżynierskimi i hydrogeologicznymi, archeolodzy, architekci i konserwatorzy, przedstawiciele samorządu i specjaliści IT. Wydarzenie odbędzie się w dniach 18-19 listopada w Sali Miedzianej Muzeum Krakowa przy Rynku Głównym w Krakowie.
Miasta historyczne podlegają intensywnym przekształceniom. Rozwijają komunikację i mobilność, dążą do poprawy standardu życia mieszkańców i podnoszenia walorów użytkowych przestrzeni, przez szeroko rozumianą modernizację infrastruktury, roboty remontowo-budowlane czy nowe inwestycje. Prowadzenie większości tych prac wiąże się z naruszeniem gruntu. Jakie wyzwania może to rodzić dla historycznych miast, zobowiązanych do dbałości o kulturowe dziedzictwo i środowisko, przy jednoczesnym nasileniu negatywnych zjawisk klimatycznych – o tym dyskutować będą uczestnicy konferencji. Wyniki badań archeologicznych, architektonicznych, geologicznych oraz hydrologicznych dają podstawy do wstępnej diagnozy zjawisk, monitorowania zachodzących zmian, a w konsekwencji do poszukiwania skutecznych dróg minimalizowania obserwowanych negatywnych procesów w miastach.Jak przypominają organizatorzy wydarzenia, Kraków od lat 50. mierzy się z problemem zachwiania statyki struktur budowlanych na terenie Starego Miasta (t. Krakowa w obrębie Plant). Od tego czasu prowadzono tu liczne inwestycje dotyczące najpierw wyższych kondygnacji budynków, a w ostatnich 30 latach nasiliła się penetracja podłoża gruntowego, związana głównie z palowaniem fundamentów, przegłębianiem piwnic adaptowanych dla nowych funkcji, co skutkowało wprowadzaniem hydroizolacji oraz budowaniem podziemnych garaży. Słynny przypadek pękania murów dawnego więzienia św. Michała (dziś siedziby Muzeum Archeologicznego), to najprawdopodobniej efekt prac prowadzonych przy budowie hotelu Radisson. Niekorzystne zjawiska sygnalizują także konserwatorzy z innych miast. Spękanie sklepień w gotyckim kościele św. Mikołaja w Gdańsku zagroziło zabytkowi. Podobne problemy spotykają Poznań i Wrocław – miasta ulokowane w rozlewiskach dużych rzek.
Niekontrolowane stosowanie odwodnień budowlanych i przesłon hydroizolacyjnych ma negatywne skutki nie tylko dla zabytków, ale również innych budynków mieszkalnych w centrum Krakowa. To m.in. podtapianie piwnic, zawilgocenie i niszczenie fundamentów oraz ścian, a co za tym idzie – rozwój szkodliwych pleśni i zagrzybień. Pojawiają się też przypadki okresowego istotnego obniżenia zwierciadła wód w stawach i zbiornikach wodnych (np. Staw Płaszowski, Stawy na Dąbiu) oraz zamierania drzew, w tym szczególnie cennych, starych okazów. Dalszą konsekwencją jest pogłębianie zmian klimatycznych i deficytu wody. Zdaniem specjalistów niezbędne jest więc podjęcie pilnych działań, których celem jest w pierwszej kolejności diagnoza stanu, określenie zagrożeń oraz przygotowanie planu przeciwdziałania, a jeśli to możliwe, także odwracania niekorzystnych trendów. Krakowska konferencja ma być pierwszym krokiem w tym kierunku.
W czasie 2-dniowych obrad i debat o tych problemach będą rozmawiać eksperci zajmujący się zagadnieniami geologiczno-inżynierskimi i hydrogeologicznymi, a także archeolodzy, architekci, konserwatorzy, specjaliści IT oraz urzędnicy samorządowi. Konferencja ma charakter interdyscyplinarny, wezmą w niej udział m.in. przedstawiciele Politechniki Krakowskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Muzeum Archeologicznego w Krakowie, Zamku Królewskiego na Wawelu, Muzeum Narodowego w Krakowie, Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z Małopolski i Wielkopolski, Zarządu Dróg Miasta Krakowa, Wodociągów Miasta Krakowa.
Wydarzenie otrzymało wsparcie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Patronatów udzielili: Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków oraz Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Więcej informacji na stronie wydarzenia: www.konserwacja.pk.edu.pl/hydrologia