Nauce można i należy ufać nawet w najtrudniejszych czasach – rozmowa z prof. Andrzejem Białkiewiczem

 

 

 

 

 

Prof. dr hab. inż. arch. ANDRZEJ BIAŁKIEWICZ, rektor Politechniki Krakowskiej: – Politechnika Krakowska ma mocną markę, słyniemy z dobrej dydaktyki, mocnej kadry nauczycielskiej, możemy pochwalić się udanymi karierami zawodowymi naszych absolwentów i współpracą z pracodawcami. Ale oferujemy coś więcej niż dobre studia dodatkowe możliwości rozwoju. Zachęcamy do pozytywnej rywalizacji m.in. w ramach działalności naszych kół naukowych, najlepsi studenci otrzymują atrakcyjne nagrody finansowe na swój rozwój. Kreatywność młodych wspieramy przez nasz FutureLab laboratorium studenckich innowacji, które finansuje najbardziej wizjonerskie projekty. Inwestujemy także w aktywnych studentów-naukowców, oferując im fundusz stypendialny wsparcie finansowe dostają najlepsi autorzy wysoko punktowanych publikacji, uczestnicy prestiżowych projektów badawczych, zdobywcy nagród w konkursach krajowych i zagranicznych. Dzięki tym działaniom studenci mają szansę na zbudowanie bogatego CV już podczas studiów. Jako uczelnia techniczna o wysokich aspiracjach zwracamy uwagę, by nasi studenci mogli korzystać z wysokiej klasy laboratoriów. Systematycznie poprawiamy warunki studiowania, szczególnie dla osób z niepełnosprawnościami, poprzez zwiększenie dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjnej. Oprócz tego powiększyliśmy pakiet pomocy materialnej dla studentów, np. zwiększyliśmy wysokość stypendium rektora do poziomu jednego z najwyższych w Polsce.

 

 

 

– Budownictwo i architektura to od lat najchętniej wybierane studia, ale w ostatnich latach dołączyły do nich także kierunki IT: informatyka, informatyka stosowana oraz informatyka w inżynierii komputerowej notujemy na nich nawet powyżej 10 osób na miejsce. W ostatnich dwóch, trzech latach widać też wyraźny wzrost zainteresowania kierunkami związanymi ze środowiskiem, jego ochroną, zrównoważonym planowaniem i rozwojem miast i regionów czy odnawialnymi źródłami energii. Z jednej strony oferujemy kandydatom pewien kanon klasycznych dla naszej uczelni kierunków, takich jak budownictwo, transport, architektura, architektura krajobrazu, inżynieria środowiska, technologia chemiczna, mechanika i budowa maszyn, automatyka i robotyka, co wynika nie tylko z tradycji, ale też z niesłabnącego zapotrzebowania rynku pracy na wysokiej klasy kadry inżynierskie z tych branż. Z drugiej strony jesteśmy otwarci na nowe potrzeby gospodarki i rynku pracy, stąd w naszej ofercie znaleźć można nowości: odnawialne źródła energii i infrastruktura komunalna, inżynieria medyczna, biotechnologia, nanotechnologie i nanomateriały, inżynieria czystego powietrza, geoinformatyka czy infotronika. Stale też poszerzamy ofertę kształcenia w języku angielskim.

 

 

 

– Zależy nam na osiągnięciu najwyższej jakości kształcenia poprzez rozbudowę nowoczesnych technik kształcenia i komunikacji ze studentami, wizjonerskie programy studiów tworzone we współpracy z pracodawcami i partnerami zagranicznymi, poszerzenie oferty kształcenia w języku angielskim oraz stałe dopasowywanie oferty kształcenia praktycznego do potrzeb rynku pracy. Priorytetem będzie też podnoszenie jakości badań naukowych oraz wysokie oceny dorobku PK i jej pracowników w ramach ewaluacji dyscyplin naukowych. Najbliższym celem jest uzyskanie w nadchodzącej ocenie kategorii nie niższej niż B+ dla ośmiu dyscyplin uprawianych na PK. Uczelnia przeszła reformy, które mają w tym pomóc. Działamy w nowej strukturze z ośmioma wydziałami, każdy z wiodącą dyscypliną naukową. Powołaliśmy Centrum Doskonalenia Badań Naukowych, które pomaga w aplikowaniu o projekty badawcze oraz opracowywaniu wartościowych interdyscyplinarnych artykułów naukowych. Jeszcze mocniej chcemy postawić na innowacyjne projekty badawcze, realizowane także we współpracy z otoczeniem gospodarczym, samorządowym i ogólnoakademickim. Stąd inwestycje przy wsparciu ogromnych środków unijnych w nowe laboratoria: Laboratorium Aerodynamiki Środowiskowej, Centrum Proekologicznych Technologii Energetycznych, Laboratorium Ultraprecyzyjnych Pomiarów Współrzędnościowych w ramach Narodowej Sieci Metrologii Współrzędnościowej. Priorytetem jest także poprawa warunków studiowania i pracy na PK, stąd ambicja, by wszystkie nasze wydziały miały własne siedziby. Czekają na nie Wydział Inżynierii Materiałowej i Fizyki oraz Wydział Informatyki i Telekomunikacji. Mamy też „Zielony plan dla Politechniki” program działań proekologicznych na uczelni i rewitalizacji wszystkich naszych kampusów w Krakowie.

 

 

 

– Uczelnie potrzebują prawnej i finansowej stabilności, po to, by planować działania długoterminowo i spokojnie realizować swoją misję. Pandemia pokazała, że nauce można i należy ufać nawet w ekstremalnie trudnych sytuacjach. Na Politechnice Krakowskiej dobrze to widzimy w rosnącej liczbie zaproszeń i zleceń dla naszych ekspertów do udziału w gremiach i projektach, które mają rozwiązać palące problemy miast, regionów, kraju. Bez naukowców nie da się powstrzymać zmian klimatu, rozprawić ze smogiem, przeprowadzić transformacji energetycznej, walczyć z chorobami cywilizacyjnymi. Wciąż jednak wobec nasilenia różnych form populizmu trzeba stać na straży naukowej wiedzy, odważnie bronić jej osiągnięć, bo w dobie „mądrości z internetów” łatwo dezinformacją czy fake newsem zakrzyczeć autorytet naukowca. 

 

 

 

– Szybciej przeprowadziliśmy inwestycje w infrastrukturę informatyczną, sprawniej korzystamy z narzędzi elektronicznych wspierających kształcenie. Dziś mamy jednak jeszcze więcej dowodów na to, że uniwersytet opiera się na relacjach, bezpośrednich kontaktach akademickich i nie zastąpimy ich techniką. Do pełnego rozkwitu talentów naszych wychowanków i naukowców potrzebujemy międzyludzkich relacji. Z niecierpliwością czekamy więc na akademicką normalność. W hybrydowej formule kształcenia wprawdzie zdecydowana większość zajęć praktycznych jest prowadzona stacjonarnie, jest więcej pracy w małych grupach, co daje pewne korzyści – lepszy kontakt z praktyczną wiedzą i nauczycielem. Jednak wykłady w dużych grupach realizowane są zdalnie. Zdajemy sobie sprawę, że po wielu miesiącach nauki zdalnej studenci pierwszego roku mogą mieć pewne braki, zwłaszcza z przedmiotów ścisłych. Dlatego przystąpiliśmy do ministerialnego programu zajęć wyrównawczych z matematyki, fizyki lub chemii. Program korepetycji opracowali nasi najlepsi dydaktycy. Na każdym kroku staramy się pomagać studentom, którzy najbardziej odczuwają skutki pandemii.

 

 

 

– Naukowcy są zaangażowani m.in. w projekty związane z przemianami energetycznymi i ochroną przed skutkami zmian klimatu, m.in. w porozumienie na rzecz rozwoju energetyki wodorowej w Polsce oraz konsorcjum powołane dla przeciwdziałania suszy. W ramach programu Horyzont 2020 nasi badacze opracowują zeroemisyjny, autonomiczny system energetyczny oparty na instalacjach wykorzystujących OZE, pracują też nad rozwiązaniami technologicznymi na potrzeby budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Energooszczędne budownictwo, innowacje technologiczne i materiałowe w tym obszarze to nasz sztandarowy kierunek badawczy od wielu lat. Walka ze smogiem i poprawa jakości powietrza, badania dotyczące dynamicznego oddziaływania na smog i przewietrzanie miast oraz eksperymentalne badania wpływów środowiskowych i klimatycznych na rozwiązania inżynierskie to kolejna z naszych specjalności. W naszych laboratoriach chemicznych pracujemy także nad substancjami aktywnymi, które mogą być wykorzystywane do produkcji leków, m.in. w celowanej terapii onkologicznej, transplantologii, stomatologii, implantologii. Opracowujemy technologie produkcji leków oparte na zielonej chemii. Światowej klasy sukcesy odnosimy w inżynierii materiałowej, opracowując innowacyjne materiały m.in. na potrzeby naszych partnerów przemysłowych. Mocne zespoły badawcze mamy też w takich dyscyplinach jak inżynieria mechaniczna, inżynieria lądowa i transport, inżynieria mechaniczna czy inżynieria środowiska i energetyka, w górę pnie się nasza informatyka. Wiele innowacyjnych badań prowadzimy w partnerstwie z samorządami – dla Krakowa nasi naukowcy opracowują właśnie standard klimatyczny dla nowych i istniejących budynków użyteczności publicznej. Nasi architekci i studenci uczestniczą też w projektach służących zrównoważonej rewitalizacji terenów poprzemysłowych czy ochronie zabytkowych miast m.in. przed zagrożeniami klimatycznymi i presją inwestorską. Tematów badawczych stale przybywa.

 

 

 

– Biorąc pod uwagę liczbę studentów i pracowników, jesteśmy średniej wielkości uczelnią, ale rozpoznawalną w międzynarodowej przestrzeni badawczej, zwłaszcza w europejskiej. W kilku ostatnich latach Politechnika Krakowska jest klasyfikowana w najważniejszych międzynarodowych rankingach uczelni wyższych, m.in. Shanghai Ranking’s Global Ranking of Academic Subjects, THE World University Rankings, QS World University Ranking, QS Emerging Europe and Central Asia University Rankings, US News Best Global Universities Ranking. Największe sukcesy odnosimy w QS Emerging Europe and Central Asia University Rankings, sukcesywnie pnąc się w górę. Szczególnie dobrze wypadamy w najważniejszych międzynarodowych rankingach przedmiotowych. W tegorocznej edycji rankingu THE World University Rankings by subject w dziedzinie informatyki w ciągu zaledwie 12 miesięcy PK przesunęła się z pozycji 601–800 na pozycję 501–600. Również w rankingu US News Best Global Universities Rankings by subject w dziedzinie szeroko pojętej inżynierii (Engineering) Politechnika Krakowska odnotowała wzrost. W tym roku nasza uczelnia po raz pierwszy znalazła się również we wspomnianym rankingu w dziedzinie inżynieria materiałowa (Materials Science). Pojawiamy się także w słynnym Rankingu Szanghajskim, w edycji 2018 w dziedzinie inżynierii chemicznej, a w dwóch kolejnych edycjach w dziedzinie inżynierii mechanicznej. Staramy się o to, by dzięki wartościowym badaniom naukowym i publikacjom być widocznym w Europie i świecie. To ważne dla budowania strategicznych partnerstw naukowych i rozwoju uczelni.

 

 

 

 

 

 

Fot. Jan Zych