Szybko, bo w parę miesięcy, energooszczędnie, przystępnie cenowo i z troską o estetykę i środowisko – tak można stawiać budynki wielorodzinne w Polsce. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wyłoniło wykonawcę projektu, który ma szansę stać się przełomem na rynku mieszkalnictwa i gotowym modelem do wykorzystania przez rodzime samorządy i firmy. Mowa o innowacyjnym, wielorodzinnym budynku zaprojektowanym w technologii modułowej 3D. Jego projekt stworzył zespół naukowców, projektantów i technologów skupionych w konsorcjum badawczo-rozwojowego DMD-M z udziałem spółki DMDmodular z podkrakowskiej Skawiny, Politechniki Krakowskiej oraz firmy Lightoffo. Pierwszy budynek mieszkalny ich pomysłu, tzw. Demonstrator Technologii, stanie w 2023 r. w Mysłowicach. Będzie spełniał wyśrubowane wymagania eksploatacyjne, m.in. pozyskiwał i oszczędzał energię i wodę do zrównoważonego wykorzystania.
Grupa badawcza, która stoi za Demonstratorem Technologii, działa w ramach konkursu ogłoszonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju pn. „Budownictwo modułowe efektywne energetycznie i procesowo”, realizowanego z funduszy unijnych. Prace B+R nad projektem rozpoczęły się w czerwcu 2021 r. Ich podstawowym celem było opracowanie wielorodzinnego, efektywnego energetycznie budynku modułowego, który ma posłużyć za gotowy model do wdrożenia dla samorządów w całym kraju. NCBR zakończyło właśnie konkurs i wskazało wykonawcę prototypowego budynku, który stanie w Mysłowicach. Będzie nim spółka DMDmodular z podkrakowskiej Skawiny, lider konsorcjum m.in. z udziałem interdyscyplinarnego zespołu naukowców Politechniki Krakowskiej. Ze strony uczelni pracowali w nim: dr hab. inż. arch. Kinga Racoń-Leja, prof. PK (kierownik tematu), dr inż. arch. Anna Porębska (zastępca kierownika), dr inż. arch. Bartłomiej Homiński, dr inż. arch. Bartosz Dendura, dr inż. arch. Filip Suchoń, dr inż. arch. Krzysztof Barnaś, dr inż. arch. Olga Kania, prof. Paweł Ocłoń, dr hab. inż. Michał Zielina, prof. PK, dr inż. Marzena Nowak-Ocłoń, dr inż. Izabela Godyń, dr inż. Krzysztof Muszyński, mgr inż. Grzegorz Ojczyk, prof. Elżbieta Radziszewska-Zielina, dr inż. Grzegorz Śladowski, dr inż. Bartłomiej Szewczyk. - W ramach konsorcjum DMD-M – Dostępny Moduł Mieszkalny prowadziliśmy prace badawczo-rozwojowe nad kluczową dla projektu innowacyjną technologią stalowej prefabrykacji kubaturowej o możliwie najlepszym, optymalnie zerowym lub pozytywnym bilansie rocznym zużycia energii przy wykorzystaniu instalacji wspomagających - mówi dr hab. inż. Kinga Racoń-Leja, prof. PK, koordynatorka prac zespołu naukowców Politechniki. Jak wyjaśnia, technologia DMD-M wykorzystuje w dużym stopniu surowce wtórne i zmierza do maksymalnego zredukowania emisji CO₂ podczas wytwarzania materiałów budowlanych. Realizacja projektu obniży ślad węglowy w trakcie całego cyklu życia budynku.
– Wspólnie z NCBR tworzymy prawdziwą innowację w obszarze mieszkalnych obiektów wielorodzinnych w Polsce – mówi o projekcie kierownik konsorcjum dr inż. arch. Ewelina Woźniak-Szpakiewicz, prezes spółki DMDmodular i pracownik naukowy Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. – Szybkość realizacji, trwałość technologii, atrakcyjność wizualna obiektu i wysoki standard osiągnięte przy światowej klasy wskaźnikach efektywności energetycznej sprawiają, że projekt dołączy do grupy wzorcowych realizacji architektury modułowej. Tym samym przedsięwzięcie ma szansę pozytywnie wpłynąć na zmianę postrzegania budownictwa modułowego w Polsce. Szybka realizacja ekologicznego i dostępnego kosztowo budownictwa wielorodzinnego w Polsce stanie się prostsza.
Wielorodzinny obiekt w Mysłowicach przy ul. Karola Miarki będzie miał cztery kondygnacje, zaplanowany jest na 27 mieszkań o powierzchni od 45 m kw. do ponad 60 m kw. - Będzie jednym z najbardziej nowoczesnych obiektów mieszkalnych wielorodzinnych w Polsce - efektywny energetycznie i procesowo. Powstanie prawie całkowicie w fabryce, a po postawieniu będzie działał jak nowoczesna maszyna - mówi Kinga Racoń-Leja z Wydziału Architektury PK.
Konstrukcja nośna obiektu została oparta na profilach stalowych, a do stworzenia bryły wyprodukowanych zostanie 56 modułów stanowiących ponad 90 proc. kubatury całego budynku. Moduły powstaną w Skawinie, w fabryce polskiej spółki DMDmodular, producenta, który swoje projekty realizuje m.in. w Danii, Szkocji i Holandii, stawiając modułowe domy, hotele czy akademiki. Gotowe, w pełni wykończone i wyposażone moduły przywiezione zostaną z fabryki na plac budowy, gdzie zostaną zmontowane w jedną całość. Proces ten, łącznie ze wszystkimi dodatkowymi pracami realizowanymi w systemie tradycyjnym (m.in. fundamenty, klatka schodowa, zagospodarowanie terenu wraz z parkingami), potrwa ok. 3 miesiące. Pozwoli to nowym lokatorom na szybkie wprowadzenie się do mieszkań. Start inwestycji zaplanowano na pierwszy kwartał 2023 r.
 |
 |
 |
W budynku zaplanowano szereg nowoczesnych, zrównoważonych technologii, które wpływać będą zarówno na komfort użytkowania, jak i na znaczne ograniczenie kosztów eksploatacyjnych. Możliwe będzie m.in. pozyskiwanie i magazynowanie energii z gruntu i słońca oraz odzyskiwanie energii cieplnej ze zużytego powietrza. Panele fotowoltaiczne pokryją większość dachu i południowej elewacji budynku. Efektywne gospodarowanie wodą szarą i opadową będzie pozwalało m.in. na zużywanie jej na potrzeby techniczne i nawadnianie zielonego otoczenia budynku.
- Budynek będzie dobrze wpisywał się w przestrzeń, w której stanie, pozostanie w niezwykle pięknym naturalnym otoczeniu. Woda opadowa zostanie wykorzystana m.in. do zasilania ogrodów deszczowych czy podlewania pnączy, które pokryją część elewacji. Dom otulony zostanie zielenią - tworząc przyjazne i zdrowe otoczenie, minimalizując efekt miejskiej wyspy ciepła, dotleniając sąsiadujące przestrzenie rekreacyjne - opisuje dr hab. inż. arch. Kinga Racoń-Leja. Wokół budynku zaplanowano miejsca zielone dla dzieci (plac zabaw, labirynt), a także strefę zieloną z ogrodem kwietnym, ogrodem warzywnym, sadem i nowoczesne ogrody deszczowe. Uwzględniono w otoczeniu strefy głośne - rekreacji i strefy ciche - wypoczynku. Budynek będzie wygodny dla osób niepełnosprawnych i starszych, mają dostęp do wszystkich mieszkań i funkcji budynku.
– Liczymy, że ta pilotażowa realizacja realnie przełoży się na zainteresowanie technologią modułową wśród polskich inwestorów sektora publicznego i prywatnego, działających w budownictwie mieszkaniowym, senioralnym, hotelowym czy zakwaterowania studenckiego – podkreśla Ewelina Woźniak-Szpakiewicz, kierownik konsorcjum, które pracowało nad projektem. - Współczesne wyzwania ekologiczne, energetyczne, społeczne, w tym migracyjne, związane z wojną na Ukrainie czynią wypracowane rozwiązanie możliwą odpowiedzią na złożony kryzys. Dzięki współpracy z NCBR Polska posiada gotowe rozwiązania, które można sprawnie dostosowywać i implementować w dowolnym miejscu na świecie.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wesprze realizację projektu finansowaniem ze środków unijnych w wysokości 17 mln zł brutto. To koszt postawienia innowacyjnego budynku prototypowego, wyposażonego w energooszczędne technologie oraz zagospodarowania terenu wokół niego. Czy budownictwo modułowe w takiej cenie będzie konkurencyjne dla tradycyjnego? – Ten pierwszy budynek ma charakter pilotażowy. Idea programu NCBR polegała na przygotowaniu rozwiązania powtarzalnego, które będzie wykorzystywane w masowej skali. Przy rozpędzonej produkcji dużej liczby modułów, koszty inwestycji będą zdecydowanie niższe, mocno konkurencyjne wobec prac budowalnych, prowadzonych tradycyjnymi technologiami. Wtedy jeszcze wyraźniej będzie widać atuty rozwiązań modułowych w budownictwie, zwłaszcza społecznym, gdzie szczególnie liczy się czas i koszt inwestycji oraz późniejsze koszty eksploatacyjne generowane przez mieszkańców – uważa dr inż. arch. Ewelina Woźniak-Szpakiewicz. Jak wylicza, najważniejsze zalety wielorodzinnego budownictwa modułowego to: rekordowo krótki czas przeprowadzenia inwestycji (zazwyczaj kilka miesięcy, co dodatkowo obniża jej koszty), elastyczność rozwiązań (powtarzalnych i możliwych do adaptacji w różnych warunkach terenowych, także tam, gdzie postawienie tradycyjnego budynku nie byłoby możliwe), najwyższej jakości wykonawstwo, konkurencyjna cena wykonania, łatwość zastosowania technologii zrównoważonych i zdecydowanego obniżenia kosztów eksploatacji budynków.
(mas)
Grafika i film użyty w tekście: wizualizacje budynku zaprojektowanego w technologii modułowej 3D