Międzynarodowe Centrum Kształcenia Politechniki Krakowskiej otrzymało imię swojego założyciela, wybitnego architekta i urbanisty, Honorowego Obywatela Miasta Krakowa, współprojektanta Nowej Huty – prof. Stanisława Juchnowicza. Uroczystość nadania imienia odbyła się w stulecie urodzin Profesora we wtorek 13 czerwca 2023 r. w siedzibie Centrum w Krakowie. W wydarzeniu udział wzięli m.in. córka i zięć prof. Juchnowicza, rektor Politechniki Krakowskiej prof. Andrzej Szarata, wiceprezydent Krakowa Jerzy Muzyk, prorektor PK dr hab. inż. Jerzy Zając, prof. PK, dziekan Wydziału Architektury dr hab. inż. arch. Magdalena Kozień-Woźniak, prof. PK, a także przewodnicząca Rady Dzielnicy XIV Krakowa Anna Moksa.
Prof. Stanisław Juchnowicz, jeden z najwybitniejszych polskich architektów i urbanistów urodził się 10 czerwca 1923 roku. Był wieloletnim nauczycielem akademickim Politechniki Krakowskiej Od 1954 r. pracownikiem i dziekanem (1984-1987) Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, założycielem i dyrektorem Instytutu Projektowania Miast i Regionów WA PK. Także wieloletnim przewodniczącym Komisji Urbanistyki i Architektury Polskiej Akademii Nauk.
W 1985 r. z inicjatywy prof. Stanisława Juchnowicza powołano na Politechnice Krakowskiej Ośrodek Kształcenia Urbanistów dla Krajów Rozwijających się (obecnie Międzynarodowe Centrum Kształcenia PK). Do końca zawodowej aktywności prof. Juchnowicz był jego dyrektorem, a następnie przewodniczącym Rady Naukowej. Idea utworzenia przy Politechnice Krakowskiej ośrodka wyspecjalizowanego w kształceniu cudzoziemców zrodziła się w Nigerii, gdzie późniejszy założyciel Centrum przebywał w latach 1972-79 (był tam m.in. organizatorem i dziekanem (1976-1978) Wydziału Urbanistyki i Planowania Regionalnego Ahmadu Bello University w Zarii). Pobyt w Afryce pozwolił prof. Juchnowiczowi bliżej poznać ogromne problemy związane z urbanizacją w krajach rozwijających się, szczególnie problemy ekologiczne. Jednostkę pod nazwą Ośrodek Kształcenia Urbanistów dla Krajów Rozwijających się powołał Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 31 lipca 1985 r.
W ośrodku uruchomiono kursy przygotowujące zagranicznych kandydatów do studiów na kierunku architektura i urbanistyka. Profil działania i program ośrodka z biegiem lat się poszerzał. Wobec napływu osób zamierzających podjąć studia na innych kierunkach technicznych, jednostka różnicowała programy dydaktyczne. Sukcesywnie wzrastała też ilość studentów z różnych krajów Europy i Bliskiego Wschodu, Azji i obu Ameryk. W 2002 roku, Ośrodek Kształcenia Urbanistów został przekształcony w Międzynarodowe Centrum Kształcenia i Studiów Urbanistycznych, a w roku 2007 – w Międzynarodowe Centrum Kształcenia.
Bogatą w sukcesy drogę zawodową prof. Juchnowicza, historię jego zaangażowania w powołanie Centrum i rolę, jaką w jego rozwoju odegrał przedstawił podczas uroczystości dyrektor MCK dr Tomasz Jeleński, inicjator nadania jednostce PK imienia Stanisława Juchnowicza: – Profesor zapisał się w historii jako jeden z największych polskich urbanistów XX wieku. Przy ogromie swoich osiągnięć to o Międzynarodowym Centrum Kształcenia mówił, że jest jednym z jego najważniejszych dzieł. Wierzył w wielokulturowowość, mówił, że MCK jest dowodem na jej ponadczasową wartość. Był wzorem naukowca, badacza, człowieka. Dla nas w MCK mentorem, autorytetem i wsparciem.
Posłuchaj wywiadu z Dyrektorem MCK, dr. Tomaszem Jeleńskim:
Dzieło MCK liczone w tysiącach
W ciągu wielu lat doświadczeń, w MCK PK stworzono kompleksowy system przyjmowania cudzoziemców, nostryfikacji dyplomów, kształcenia przygotowawczego i kierowania na studia, obejmujący współpracę z placówkami dyplomatycznymi, urzędami i agencjami rządowymi oraz z polskimi uczelniami. Dzisiejsza działalność Centrum obejmuje kursy przygotowujące do podejmowania w Polsce studiów i badań naukowych w dziedzinach nauk technicznych, przyrodniczych, ekonomicznych, humanistycznych i artystycznych. W ciągu 38-letniej działalności MCK PK przygotowało do studiów w Polsce kilka tysięcy obcokrajowców, w tym blisko 2 tysiące stypendystów Rządu RP. Obecnie politechniczna jednostka jest jedną z zaledwie 9 ośrodków w kraju z akredytacją Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, upoważniającą do prowadzenia kształcenia przygotowawczego obcokrajowców (w tym nauki j. polskiego) do studiów w Polsce.
– Miałem zaszczyt poznać Pana Profesora, spotkanie z nim i możliwość zasiadania w Radzie Naukowej stworzonego przez niego Polskiego Klubu Ekologicznego są dla mnie bardzo ważne. Tym większym zaszczytem była dla mnie możliwość podpisania decyzji o nadaniu Jego Imienia Międzynarodowemu Centrum Kształcenia. Rozwój MCK jest dla Politechniki Krakowskiej bardzo ważny, a patronat Profesora z pewnością będzie w nim cenną inspiracją – podkreślił podczas uroczystości rektor PK prof. Andrzej Szarata.
Posłuchaj wywiadu z Rektorem PK, prof. Andrzejem Szaratą:
Obecnie poza dydaktyką, w Centrum realizowane są też przedsięwzięcia naukowe i projektowe. Podtrzymuje się – zapoczątkowane przez prof. Stanisława Juchnowicza – zaangażowanie w badania z dziedziny urbanistyki, zrównoważonego rozwoju, a także wielokulturowości i edukacji dla zrównoważonego rozwoju. Od 2015 roku realizowane są w MCK PK studia podyplomowe na kierunku Zarządzanie Zrównoważonym Rozwojem Miast. Od 2019 roku Centrum prowadzi także studia podyplomowe na kierunku CSR Management.
W uroczystości uczestniczyło bardzo liczne grono pracowników i obecnych słuchaczy MCK. W tym roku akademickich do studiów w Polsce przygotowuje się tu 164 obcokrajowców z kilku kontynentów.
Profesor zapisał się w historii jako jeden z największych polskich urbanistów XX wieku. Przy ogromie swoich osiągnięć to o Międzynarodowym Centrum Kształcenia mówił, że jest jednym z jego najważniejszych dzieł. Wierzył w wielokulturowowość, mówił, że MCK jest dowodem na jej ponadczasową wartość. Był wzorem naukowca, badacza, człowieka. Dla nas w MCK mentorem, autorytetem i wsparciem.
Krakowowi brakuje Jego głosu
Prof. Stanisław Juchnowicz był ważną postacią nie tylko dla Politechniki, ale też niezwykle zasłużoną dla Krakowa, m.in. jako współautor planu urbanistycznego Nowej Huty. Od 1950 roku był członkiem zespołu projektowego Nowej Huty i głównym projektantem osiedli B-1, B-2, B-3 i A-11. Opracowane pod kierunkiem Stanisława Juchnowicza „Studium zagospodarowania przestrzennego Kraków – Wschód” otworzyło dyskusję na temat przyszłości Nowej Huty. Stało się inspiracją dla działań, które doprowadziły m.in. do planu rewitalizacji wschodniej części miasta – strategicznego projektu Kraków – Nowa Huta Przyszłości. Jako były żołnierz Armii Krajowej prof. Juchnowicz zaangażował się również w plany postawienia w Krakowie pomnika Armii Krajowej. Podejmował liczne inicjatywy i projekty służące poprawie warunków ekologicznych miasta (m.in. na rzecz utworzenia użytku ekologicznego Łąki Nowohuckie).
O tej części działalności prof. Juchnowicza mówił wiceprezydent Krakowa Jerzy Muzyk: – To zaszczyt reprezentować Kraków na uroczystości poświęconej mistrzowi światowej urbanistyki. Bardzo Go brakuje w tych czasach, gdy tak trudno rozmawiać o dobrej urbanistyce. Wielu zabiera w jej sprawie głos, ale niewielu się na niej zna. Stworzone przez prof. Juchnowicza Międzynarodowe Centrum Kształcenia, to miejsce, gdzie głos w sprawie dobrej urbanistyki, należy do fachowców. To co stworzył i to, co jest kontynuacją jego koncepcji, czyli głęboka rewitalizacja północno-wschodniego Krakowa, nadal do nas przemawia.
Posłuchaj wywiadu z Jerzym Muzykiem, Zastępcą Prezydenta Miasta Krakowa:
Za swoją działalność prof. Stanisław Juchnowicz został wyróżniony wieloma nagrodami, m.in. Nagrodą Miasta Krakowa w dziedzinie nauki i techniki oraz odznaczeniami państwowymi i branżowymi. W listopadzie 2013 r. otrzymał także tytuł Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Był działaczem społecznym, żołnierzem Armii Krajowej, członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, założycielem, przewodniczącym (1983-1989) i honorowym przewodniczącym (1989-2020) Polskiego Klubu Ekologicznego – pierwszej w byłym Bloku Wschodnim niezależnej organizacji pozarządowej działającej na rzecz ochrony środowiska. Jako ekspert PKE i antykomunistycznej opozycji tworzył filozofię ekorozwoju Polski i uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Prof. Stanisław Juchnowicz zmarł 31 stycznia 2020 roku w Krakowie. – Pozostaje dla naszej społeczności postacią niezapomnianą, jako mistrz i przyjaciel. Ze wzruszeniem przyjęliśmy inicjatywę nadania Międzynarodowemu Centrum Kształcenia imienia Profesora – podkreślała dziekan Wydziału Architektury dr hab. Inż. Magdalena Kozień-Woźniak, prof. PK.
Posłuchaj wywiadu z Dziekan Wydziału Architektury, dr hab. inż. arch. Magdaleną Kozień-Woźniak, prof. PK:
W 100-lecie urodzin także wystawa w Pałacu Krzysztofory
100-lecie urodzin Profesora uczci także Muzeum Krakowa. W Pałacu Krzysztofory w środę 14 czerwca zostanie otwarta ekspozycja pt. „Widok na Krakowian – Stanisław Juchnowicz”, prezentująca pamiątki związane z bohaterem wystawy. W ramach muzealnego cyklu co kilka miesięcy przedstawiane są ważne dla miasta postaci. Wystawa w Sali Fontanowskiej zostanie otwarta w środę 14 czerwca o godz. 18.30, jest częścią wystawy stałej „Kraków od początku, bez końca”. Będzie dostępna do końca września 2023 r.
(mas)
Materiał audio przygotował Michał Lebiest z Radia Nowinki.
Na zdjęciach autorstwa Jana Zycha: 1. Odsłonięcie pamiątkowej tablicy z okazji nadania MCK PK imienia prof. Stanisława Juchnowicza, 2. Dyrektor MCK PK dr Tomasz Jeleński, 3. Rektor Politechniki Krakowskiej prof. Andrzej Szarata, 4. Wiceprezydent Krakowa Jerzy Muzyk przypomniał zasługi prof. Juchnowicza dla Krakowa